1- طبق بند (4) ماده (20) قانون حفاظت در برابر اشعه - مصوب 1368- "به افرادی که بطور مستمر به کار با اشعه اشتغال داشته باشند، پرداخت تا پنجاه درصد حقوق و مزایا بعنوان فوق‌العاده کار با اشعه بر مبنای مقدار و شرایط بالقوه پرتودهی محیط کار به تشخیص واحد قانونی و طبق آئین نامه‌های مربوط تعلق می گیرد.
2- در ماده (22) آیین نامه اجرایی قانون حفاظت در برابر اشعه – مصوب 1369 – مقرر شده است: به منظور اجراء مفاد مندرج در ماده (20)قانون (باستثنای بند ۳) به افرادی که بطور مستمر به کار با اشعه اشتغال دارند برحسب مورد مزایای زیر تعلق میگیرد و از تاریخ تصویب قانون ( تاریخ ۲۰ /۱ /۱۳۶۸ ) لازم الاجرا است:
الف - به پرتوکاران گروه الف تا میزان حداکثر ۱۰۰% مزایای مندرج در بندهای ۱ و ۲و ۴ ماده ۲۰ قانون طبق شرایط زیر:
- برحسب تجربه و تبحر در کار با اشعه تا ۲۰% .
- برحسب داشتن گرایش هسته ای در دوران تحصیل و یا گذراندن دروس فیزیک بهداشت و یا فیزیک پزشکی یا دوره های تخصصی حفاظت در برابر اشعه تا ۲۰%.
- برحسب بکار بردن وسائل حفاظت در برابر اشعه فردی و وسائل حفاظتی مورد نیاز تا ۱۰% .
- برحسب شرایط کار حداکثر تا ۵۰% .
باید توسط دارندگان پروانه اشتغال اعمال و پرداخت گردد.
ب - به پرتوکاران گروه ( ب ) تا میزان حداکثر ۶۰% مزایای مندرج در بندهای ۱ و ۲و ۴ ماده ۲۰ قانون طبق شرایط زیر:
- برحسب تجربه و تبحر در کار با اشعه تا ۱۵% .
- برحسب داشتن گرایش هسته ای در دوران تحصیل و یا گذراندن دروس فیزیک بهداشت و یا فیزیک پزشکی و یا دوره های تخصصی حفاظت در برابر اشعه تا ۱۰%
- برحسب بکار بردن وسائل حفاظت در برابر اشعه فردی و وسائل حفاظتی مورد نیاز تا ۱۰% .
- برحسب شرایط کار تا حداکثر ۳۵%
باید توسط دارندگان پروانه اشتغال اعمال و پرداخت گردد.
تبصره ۱ - مزایای فوق الذکر در صورت تغییر شرایط این آئین نامه و یا شرایط کاری شخص لازم التغییر است .
3- سازمان انرژی اتمی ایران با ارسال نامه‌ای ایرادات زیر را به ماده (22) آیین نامه مذکور وارد کرده است و خواستار اصلاح ماده (22) آیین نامه اجرایی قانون حفاظت در برابر اشعه شده است :
اول- اختصاص درصد وزنی 50 درصد به عامل شرایط محیط کار و 50 درصد به عامل شاغل در بند "الف" و همچنین تقریباً 42 درصد به عامل شرایط محیط کار و 58 درصد به عامل شاغل در بند "ب"، خلاف روح قانون و نظر مقنن است (که پرداخت مزایای فوق العاده کار با اشعه را برمبنای مقدار و شرایط بالقوه پرتودهی محیط کار مد نظر داشته است)
دوم- کسب نتایج تبعیض آمیز در اجرای این ماده در طول سنوات گذشته به شرح زیر:
- درصد فوق العاده کار با اشعه به خصوص در مراکز کم ریسک بیش از آنکه به شرایط محیط کار وابسته باشد به شرایط شاغل (فرد) وابسته شده است.
- اختلاف معناداری در درصد فوق العاده کار با اشعه برای مشاغل هم ریسک مشاهده شده است.
- در مواردی درصد فوق العاده کار با اشعه مشاغل کم ریسک، بالاتر از مشاغل پر ریسک گزارش شده است.
- وابستگی بیشتر فوق العاده کار با اشعه به شرایط محیط کار،
- کاهش فاصله فوق العاده کار با اشعه در مشاغل با ریسک مشابه،
- کاهش میزان وابستگی فوق العاده کار با اشعه به مدرک تحصیلی، دوره های آموزشی و سابقه خدمت،
- تقویت عامل انگیزشی در جهت رعایت اصول حفاظت پرتوی و عملکرد ایمن در مواجهه با پرتو.
لذا افزایش درصد وزنی عامل شرایط محیط کار را تا 75 درصد و درصد وزنی عامل شاغل را تا 25 درصد در دستور کار قرار گرفت و براساس تحلیل ارزیابی های صورت پذیرفته در طی اجرای این دستور العمل نتایج مثبت و رضایت بخشی در فرایند تعیین گره و درصد پرتوکاری به وجود آمده است که نقش مهمی در عادلانه نمودن تعیین درصد فوق العاده کار با اشعه پرتوکاران در مشاغل مختلف کار با اشعه ایفا نموده است.
